Hoe mijn comfortzone kleiner werd na mijn diagnose
Voordat ik in 2013 mijn diagnose kreeg, was mijn comfortzone eigenlijk heel groot. Ik had zelfvertrouwen, voelde me in control, durfde veel aan en ging overal naartoe. Maar nu weet ik: ik ging steeds tot het uiterste. Alles of niets. Telkens over mijn grenzen heen.
Na mijn diagnose was ik mezelf helemaal kwijt. Ik wist niet meer wie ik was, had geen zelfvertrouwen meer, zat niet lekker in mijn vel. Ik voelde me depressief, angstig, en ik kwam bijna nergens meer. Als ik al ergens naartoe ging, dan was het met tegenzin.
Mijn veilige plek was thuis. Bij mijn gezin, met mijn eigen spullen om me heen. Ik wist daar precies wat ik had: houvast, structuur. Buiten die veilige omgeving voelde ik me vooral gespannen en onzeker.
Het voelde alsof ik helemaal opnieuw moest beginnen. Helemaal onderaan. Wie ben ik eigenlijk?
In die moeilijke periode heb ik verschillende therapieën gevolgd: creatieve therapie, cognitieve gedragstherapie, psycho-educatie en sociale vaardigheidstraining. Alles gericht op meer zelfvertrouwen, minder angst, onderzoeken of loondienst wel bij me past, leren wat gevoelens en emoties zijn — en hoe ik die kan uiten. Dat hele proces heeft wel 2,5 jaar geduurd.
De laatste jaren sta ik weer positiever in het leven, net als vóór de diagnose. Ik voel me steviger, heb weer zelfvertrouwen en weet beter wie ik ben. Wat ik aankan, dat is nog steeds een zoektocht. Mijn comfortzone een beetje oprekken lukt, maar dat kost veel energie. Het gaat in hele kleine stappen.
Misschien denk je: ja maar, dat doe je toch gewoon? Nou, nee. Voor mij voelt het als een groot grijs vlak. En grijs geeft onzekerheid en angst. Ik weet dan niet wat er gaat gebeuren. Zwart of wit is duidelijk: dat geeft houvast. Als ik eenmaal weet waar ik aan toe ben, dan komt er rust. Dan ben ik weer een stapje verder.
Maar als ik niet lekker in mijn vel zit, bijvoorbeeld tijdens een dip, dan val ik weer terug. Dat merkte ik bijvoorbeeld tijdens de coronaperiode: veel onduidelijkheid, mensen hielden zich niet aan de regels. Daar werd ik erg angstig van. Ik trok me terug in mijn schulpje — en eruit komen is dan heel moeilijk. Dat kost energie, en soms duurt het weken. Gelukkig merkt mijn man wanneer het niet goed gaat, en geeft hij me dan een liefdevol duwtje in de rug om weer verder te gaan.
Tegelijk is het in mijn werk juist het tegenovergestelde. In mijn zakelijke rol is mijn comfortzone wél groot. Dan maakt het me weinig uit wat ik doe. Ik zit dan in een rolfunctie: ik denk dan niet aan mezelf, maar aan de klant. Dat geeft rust, helderheid, richting.
En zodra ik weer thuis ben? Dan is mijn comfortzone weer klein. Terug naar mijn persoonlijke wereld.
De ACT-bus: omgaan met ongemak
Een paar jaar geleden volgde ik de ACT-basistraining van Gijs Jansen, en daar heb ik persoonlijk veel aan gehad. Eén van de beelden die me is bijgebleven, is de metafoor van de bus.
In deze metafoor ben jij de bestuurder van een bus. In de bus zitten passagiers: dat zijn je gedachten, gevoelens en herinneringen. Sommige zijn prettig, andere juist niet. Je hebt geen controle over welke passagiers instappen, maar jij bepaalt waar de bus naartoe gaat. Soms roepen die passagiers heel hard, proberen ze je te laten stoppen of van richting te veranderen. Maar je leert om toch te blijven rijden — mét die passagiers erbij.
Deze metafoor hielp me om anders naar mijn comfortzone te kijken. Het hoeft niet per se de bedoeling te zijn om die comfortzone helemaal te verlaten. Je mag ook gewoon de bestuurder zijn, en leren omgaan met wat er meereist. Ook als dat ongemakkelijk is.
Wil je zelf aan de slag met ACT?
Op basis van mijn eigen ervaring en achtergrond bied ik nu ook een online ACT-coachingstraject van 5 sessies aan, speciaal voor (jong)volwassenen met autisme. We werken in jouw tempo, praktisch en met oog voor hoe jij de wereld ervaart.
👉 Meer informatie vind je hier: Online ACT-coaching bij autisme – in 5 sessies
De metafoor van de bus in dit artikel is gebaseerd op het werk van Gijs Jansen, ACT-trainer en auteur. Met dank voor de heldere uitleg en inspiratie.
0 reacties